هدف از این پروژه بررسی گروه شناخته شده ای از اشیای متعلق به خاور نزدیک، از سوریه تا تمدن سند است که با عنوان آثار کلورایت “میان فرهنگی / مجموعه باستانی” هزاره سوم پیش از میلاد شناخته می شوند. پس از سال 2000 و متعاقب غارت گسترده محوطه باستانی هزاره سوم در حوزه هلیل رود و دره جیرفت (جنوب شرق ایران)، یکی مراکز دولت باستانی مرهشی، اشیای کلورایت بسیاری در سرتاسر دنیا به این تمدن منسوب شدند که قدمت و اصالتشان مورد تردید متخصصان می باشد. بسیاری از این اشیا در راه کشورهای غربی توسط مقامات ایرانی توقیف شدند حال آنکه شمار بسیاری نیز از بازار سیاه اشیای عتیقه سردرآوردند.

یکی از اهداف انجمن EX ORIENTE LUX تامین منابع مالی لازم برای انجام تجزیه و تحلیل های آزمایشگاهی بروی اشیای توقیف شده­ای است که هم اکنون در موزه باغ هرندی کرمان و در موزه باستان شناسی جیرفت نگهداری می شوند.

1. تاریخ گذاری کربن 14 و تاریخ هنر

در چنین فضای نامشخصی، وجود روشی غیراسلوبی برای تشخیص اشیای اصل از تقلبی مورد نیاز است. بدین منظور، می توان با استفاده از انجام آزمایشات روی ماده چسبناک استفاده شده به منظور نصب قطعات تزئینی معرق ساخته شده از صدف، سنگ آهک و یا فیروزه بخشی از این معما را حل کرد. باتوجه به ماهیت ارگانیک چسب استفاده شده برای تزئین این اشیا، استفاده از روش تاریخ گذاری کربن 14 به منظور تفکیک میان نسخه های باستانی و مجعول عملی است. از آنجاکه عمده این اشیا عموما به دوره زمانی نامعلومی در حدود اواخر هزاره سوم پیش از میلاد تعلق دارند و هنوز تاریخ دقیقی برایشان تعیین نشده است، این روش می تواند راهگشای تحقیقات باستان شناسی در مورد تاریخ دقیق این اشیا باشد. تحولاتی که در شکل مصنوعات کلورایت، فنون تولید، سبک و پیکرنگاری اشیا صورت گرفته است نیز در نتیجه این تحلیل­ها قابل ردیابی و شناسایی هستند.

2. مطالعات منشا شناسی

کلورایت ماده معدنی دگردیس شده است که بواسطه فرایندهای مختلف زمین شناسی در حیطه گسترده ای از فلات ایران، ترکیه و شبه جزیره عربستان یافت می شود. سنگ کلورایت می تواند در یک منبع و حتی در یک شی ساخته شده از این جنس در برگیرنده طیف گسترده و متنوعی از مواد شیمیایی و فیزیکی باشد. تاکنون تنها مطالعات منشا شناسی که بروی این ماده صورت گرفته در دهه 70 میلادی توسط باستان شناس آمریکایی به نام کوهل بوده است که با استفاده از روش پراش (انکسار) اشعه X توانست چهار گروه فیزیکوشیمیایی را در نمونه های مورد بررسی اش شناسایی کند.

برخی از این اشیای توقیف شده در حال حاضر در موزه های کرمان و جیرفت نگهداری می شوند؛ هدف این پروژه تایید اصالت آنها است که پس از نمونه گیری و ارسال داده ها به موسسه Istituto Superiore per la Conservazione ed il Restauro (ISCR) در شهر رم و با همکاری و مساعدت پروفسور ماسیمو ویداله در عملیات تجزیه و تحلیل انجام می پذیرد. نتایج آزمایشات اشیای هلیل رود با نتایج حاصله از تحقیقات کوهل بر روی اشیای بدست آمده از ایران، میان رودان، سوریه و خلیج فارس مقایسه خواهند شد.